این مقاله توصیه‌هایی را در مورد استفاده از ماسک (ماسک ساده، ماسک جراحی و ماسک N۹۹) در اجتماعات، حین مراقبت از بیماران در منزل و همچنین در مکان‌هایی که مراقبت‌های بهداشتی را ارائه می‌دهند و در مناطقی که بیماری کووید-۱۹ گزارش شده است، در اختیار افراد قرار می‌دهد.
این موارد برای کلیه افراد جامعه، متخصصان حیطه بهداشت عمومی و پیشگیری و کنترل عفونت، مدیران بهداشت و درمان، کارکنان مراقبت‌های بهداشتی و کارمندان بخش بهداشت جامعه در نظر گرفته شده است.
روش‌های اصلی انتقال ویروس کرونا
اطلاعات موجود حاکی از آن است که دو مسیر اصلی برای انتقال ویروس کووید-۱۹ وجود دارد:
قطرات تنفسی
تماس
قطرات تنفسی زمانی ایجاد می‌شود که فرد آلوده سرفه یا عطسه کند. هر شخصی که در تماس نزدیک (در فاصله یک متری) با فردی قرار بگیرد که علائم تنفسی مانند سرفه و عطسه را دارد، در خطر قرار گرفتن در معرض قطرات تنفسی عفونی بالقوه است.
از طرفی، این قطرات ممکن است بر روی سطوحی که ویروس بر روی آن زنده می‌ماند، فرود آیند. بنابراین، محیط تا فاصله یک متری فرد آلوده می‌تواند منبع انتقال ویروس باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله طول عمر ویروس کرونا بر روی سطوح مختلف را مطالعه کنید.
ناقلان ویروس کرونا
سازمان بهداشت جهانی اخیرا گزارش‌هایی مربوط به انتقال ویروس کووید-۱۹ را خلاصه وار ارائه کرده است و مختصرا از شواهد موجود در مورد انتقال از افراد دارای علامت، افراد دارای پیش علامت و افراد بدون علامت اما آلوده به کووید-۱۹ استفاده کرده است.
شواهد موجود نشان می‌دهد که این بیماری، بیشتر توسط موارد دارای علامت، منتقل می‌شود.
دوره نهفتگی یا کمون برای کووید-۱۹ – که زمان در معرض ویروس قرار گرفتن و شروع علائم است – به‌طور متوسط بین ۵ تا ۶ روز است، اما می‌تواند تا ۱۴ روز هم باشد. در این دوره، که به آن دوره قبل از علامت داشتن هم می‌گویند، برخی از افراد آلوده می‌توانند ناقل بوده و ویروس را به دیگران منتقل کنند.
این مطلب با داده‌هایی به اثبات رسیده است که تست برخی افراد پس از ۱ تا ۳ روز در معرض کووید-۱۹ بودن، می‌تواند قبل از بروز علائم، مثبت باشد.
بنابراین، این امکان وجود دارد که افراد آلوده به کووید-۱۹ بتوانند ویروس را قبل از بروز علائم منتقل کنند. این مهم است که بدانید حتی در انتقال ویروس از فردی که علامتی ندارد نیز، نیاز است که ویروس از طریق قطرات عفونی یا از طریق لمس سطح آلوده به ویروس، منتقل شود.
تاثیر استفاده از ماسک
استفاده از ماسک (شامل انواع ماسک ساده یا ماسک جراحی) یکی از اقدامات پیشگیرانه‌ای است که می‌تواند شیوع برخی بیماری‌های ویروسی تنفسی از جمله کووید-۱۹ را محدود نماید. با این وجود، استفاده از ماسک به تنهایی برای تامین سطح مناسبی از محافظت، کافی نیست و سایر اقدامات نیز باید اتخاذ شود.
جدای از اینکه ماسک زده شود یا خیر، رعایت حداکثری بهداشت دست برای جلوگیری از انتقال کووید-۱۹ از انسان به انسان بسیار مهم است.
مطالعات مربوط به آنفلوآنزا، بیماری‌های شبیه آنفلوآنزا و کرونا‌ویروس‌های انسانی شواهدی را نشان می‌دهد که استفاده از ماسک پزشکی می‌تواند از انتشار قطرات عفونی از یک فرد آلوده به شخص دیگر و آلودگی احتمالی محیط توسط این قطرات جلوگیری کند.
شواهد محدودی وجود دارد مبنی بر اینکه استفاده از ماسک پزشکی توسط افراد سالم در خانه یا در تماس بیمار با بیمار یا در بین شرکت کنندگان در مجامع گروهی ممکن است به عنوان اقدامی پیشگیرانه مفید باشد.
اما در حال حاضر هیچ مدرکی مبنی بر اینکه استفاده از ماسک ( اعم از نوع پزشکی یا انواع دیگر) توسط افراد سالم در سطح جامعه می‌تواند از ابتلای فرد به ویروس‌های تنفسی از جمله کووید-۱۹ جلوگیری کند، در دست نیست.
خوب برای پیشگیری از کرونا، ما باید اصلا یک کاری بکنیم در درجه اول که حتی به این‌ها هم نیاز نداشته باشیم. اگر ما فاصله را حفظ کنیم، در جائی قرار داشته باشیم که با افراد مشکوک تماس نداشته باشیم، با افراد بیمار تماس نداشته باشیم، تو محل‌های شلوغ و اجتماع ما وارد نشویم، ممکن است که به این‌ها هم نیاز نداشته باشیم. مثلا اگر من در خانه هستم، با کسی تماس ندارم، نه ماسکی نیاز دارم که استفاده بکنم، نه نیازی به ضدعفونی، نیازی به ضدعفونی سطوح و دست‌ها هیچکدام نیست.
ولی خوب، ما نمی‌توانیم همش در خانه باشیم. ما مجبور می‌شویم که در محیط برویم، اداره برویم، در واقع اتوبوس سوار شویم، مترو سوار شویم، بالاخره یک سری از کارها لازم است که ما انجام دهیم. این روزها متاسفانه یک مسئله ای که ایجاد شده و باعث نگرانی همه شده است، مسئله در واقع مواد ضدعفونی کننده و ماسک‌ها هستند، و همه دنبال ماسک‌های N۹۵ و N۹۹ می‌چرخند و گیر هم نمی‌آید، و دچار اضطراب و نگرانی برای آن‌ها شده است و با یک قیمت‌های خیلی بالا می‌روند که آن‌ها را تهیه کنند. آن چیزی که ما اصلا درآوردیم از سازمان بهداشت جهانی، از CDC درآوردیم، N۹۹ و N۹۵ برای همه افراد اصلا لازم نیست.
در واقع، N۹۵ و N۹۹ برای کسانی لازم است یک فردی که یک بیمار کرونائی در خانه دارد، می‌خواهد برود از او مراقبت کند. مسلما غذا بهش می‌دهد، لباسش را عوض می‌کند، ازش مراقبت می‌کند. یا در واقع توی آن خانه بیمار کرونائی وجود دارد، خانه کوچک است، نمی‌توانند آن فرد را جدا کنند، با هم هستند، باید اصلا از ماسک N۹۵ و N۹۹ استفاده کنند. یا یک فردی هست، پزشک است، پرستار است توی بیمارستان دارد کار می‌کند و در بیمارستان از این بیماران بستری شده است، بیماران کرونائی بستری شده است. حالا یا ازش مراقبت می‌کند، نزدیک یا در آن بخشی است که بیمار کرونائی است. این N۹۵ لازم است که استفاده بکند. وگرنه ما وقتی که مثلا تو سالن بیمارستان می‌خواهیم راه برویم، بیمارستانی که هنوز اصلا نمی‌دانیم واقعا بیمار کرونائی درش وجود دارد، یا اصلا وجود ندارد، نیازی به استفاده کردن از ماسک N۹۵ یا N۹۹ نیست. یا ما تو خیابان راه می‌رویم، اصلا نیازی به ماسک نداریم.
ولی اگر تو خیابان هستیم، می‌خواهیم برویم یک جای شلوغ مثل میدان انقلاب، می‌خواهیم برویم مترو سوار شویم، می‌خواهیم برویم اتوبوس سوار شویم، که فاصله‌مان را نمی‌توانیم بیشتر از ۲ متر حفظ کنیم، ما می‌توانیم از ماسک‌های معمولی استفاده کنیم، نیازی به N۹۵ نیست. ماسک معمولی را هم اگر فکر می‌کنیم نگران هستیم، می‌گوئیم در واقع پوشش کافی را ندارد، می‌توانیم دو تا استفاده کنیم. می‌توانیم در واقع یک کاری کنیم که این ماسک روی صورت ما خوب فیکس شود، دو تا ماسک استفاده کنیم تا نگرانی مان برطرف شود. اصلا خود سازمان بهداشت جهانی میگوید اصلا در خیابان نیازی به ماسک استفاده کردن نیست، مگر اینکه ما یک جائی برویم که نتوانیم حفظ فاصله بکنیم و جمعیت زیاد است و ما نمی‌دانیم که واقعا این جمعیت آیا ناقل این ویروس است، ویروس را دارد. چون ممکن است علائم خیلی خفیفی داشته باشد خودش هم فکر نکند. فکر کند مثلا یک سرمائی خورد و مسئله مهمی نیست. در آن‌صورت ما در واقع ماسک نیاز داریم. وگرنه، نیازی نیست که ما همیشه از ماسک N۹۵ یا N۹۹ استفاده کنیم.
